Xã Khúc Thừa Dụ

Sáng ngày 14/9 (tức 23/7 âm lịch), tại Khu Di tích lịch sử văn hoá Quốc gia Đền thờ Khúc Thừa Dụ, thôn Cúc Bồ, xã Khúc Thừa Dụ đã long trọng tổ chức khai mạc Lễ hội truyền thống Đền thờ Khúc Thừa Dụ, tưởng niệm 1.118 năm ngày mất của Tiên chúa Khúc Thừa Dụ - người có công đầu mở nền tự chủ cho dân tộc Việt Nam đầu thế kỷ X.

Về dự có các đồng chí: Vũ Hồng Hiên – Uỷ viên Ban Thường vụ Thành uỷ, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Thành uỷ; đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành, đoàn thể thành phố. Về phía xã có các đồng chí: Trịnh Thị Thuỷ - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch HĐND xã; Nguyễn Duy Dương – Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ; Nguyễn Tuấn Hải – Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã; Nguyễn Đình Biểu – Phó Chủ tịch UBND xã, Trưởng Ban tổ chức lễ hội; các đồng chí trong Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ xã; Thường trực HĐND; lãnh đạo UBND, UBMTTQ xã; lãnh đạo các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, thôn dân cư trên địa bàn xã; đại diện lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền các xã lân cận; Hội đồng Gia tộc họ Khúc Việt Nam; cùng đông đảo nhân dân, con em xa quê và du khách thập phương tham dự.

Phát biểu khai mạc lễ hội, đồng chí Nguyễn Đình Biểu – Phó Chủ tịch UBND xã, Trưởng Ban tổ chức lễ hội nhấn mạnh: Lễ hội năm nay trở nên ý nghĩa khi xã Khúc Thừa Dụ được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Kiến phúc, Hồng Phong và Bình Xuyên trước đó và được lấy tên của người Anh hùng dân tộc Khúc Thừa Dụ. Đồng thời ôn lại thân thế, công lao và sự nghiệp to lớn của Tiên chúa Khúc Thừa Dụ. 

Cuối thế kỷ thứ IX, nhà Đường suy yếu, phương Bắc đại loạn, Giao Châu lúc này quan quân đô hộ như rắn mất đầu. Hào trưởng Khúc Thừa Dụ, một bậc tài trí xuất chúng tính khoan hòa, hay thương người, được dân chúng suy tôn ngày đêm luyện binh, rèn tướng, tích trữ lương thực. Năm 905 đời vua Chiêu Tông, sau khi tiết độ sứ Độc Cô Tổn - một quan chức nhà Đường tại đất Giao Châu bị triệu hồi về nước, Khúc Thừa Dụ lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa tiến đánh thành Tống Bình (tức Hà Nội ngày nay). Mất thành Tống Bình, chính quyền đô hộ nhà Đường ở các địa phương cũng lần lượt tan rã.

Với thắng lợi to lớn này, vị hào trưởng Khúc Thừa Dụ đã chấm dứt ách đô hộ hơn 1.000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra nền độc lập tự chủ cho dân tộc. Nhờ tài trí thông minh, sự nhạy bén chính trị và quyết đoán sáng suốt, Khúc Thừa Dụ buộc nhà Đường phải thừa nhận vai trò lãnh đạo của họ Khúc. Năm 906, vua Đường buộc phải phong cho ông chức Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ, chức quan cao nhất ở ngoại biên, lại gia phong tước “Đồng bình chương sự” có quyền thay triều đình quyết định mọi việc.

Nắm quyền lực trong tay, Khúc Thừa Dụ nhanh chóng cắt đặt quan lại, nắm giữ những chức vụ chủ chốt, dốc sức quản lý điều hành đất nước, ban hành nhiều chính sách tích cực và tiến bộ, xây dựng bộ máy chính quyền mới trong cả nước. Đây là một thắng lợi có tầm vóc lớn lao và trở thành dấu ấn đậm nét trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Khúc Thừa Dụ đã tạo nền móng quyền tự chủ ban đầu cho đất nước.

Ngày 23/7 năm Đinh Mão 907, Khúc Thừa Dụ mất, con trai ông là Khúc Hạo lên thay, kế tục xuất sắc sự nghiệp của cha. Nhà Hậu Lương sai sứ sang tấn phong cho Khúc Hạo làm Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ, Đồng Bình chương sự, mặc nhiên phải thừa nhận quyền tự chủ của nhân dân ta và quyền thế tập của họ Khúc. Trung chúa Khúc Hạo đã ra sức thu dụng nhân tài, tiến hành hàng loạt cải cách toàn diện và sâu sắc. Ông cải tổ căn bản nền hành chính, tăng cường năng lực quản lý của bộ máy nhà nước từ trung ương đến cơ sở. Ông chia nước thành Lộ, Phủ, Châu, Giáp, Xã. Ở cấp Xã đặt chức Chánh lệnh trưởng và Tá lệnh trưởng để trông coi việc thuế. Ông cho lập sổ hộ khẩu, kê rõ quê quán, giao cho giáp trưởng trông coi. Về đối ngoại, Khúc Hạo khôn khéo, ứng xử mềm dẻo với Nam Hán và Đại Lương để tránh xung đột, tạo cơ hội hòa bình, củng cố nền tự chủ còn non trẻ. Lịch sử ghi nhận ông là nhà cải cách đầu tiên của đất nước.

Năm 917, Khúc Hạo mất, Khúc Thừa Mỹ kế tục sự nghiệp của ông, cha. Nhưng với dã tâm chiếm đoạt Tĩnh Hải quân đã trở thành truyền thống, nhà Hán lại có mối thâm thù với Tiết độ sứ Khúc Thừa Mỹ kể từ khi phát ngôn coi nhà Hán là “ngụy đình”, đó là nguyên cớ để nhà Hán cất quân báo thù, xâm lược. Trước sức giặc mạnh, chính quyền họ Khúc mới xây dựng và Khúc Thừa Mỹ bị quân Nam Hán bắt.

Công cuộc trung hưng đất nước của họ Khúc trải qua ba đời Khúc chúa: Tiên chúa Khúc Thừa Dụ, Trung chúa Khúc Hạo, Hậu chúa Khúc Thừa Mỹ, tuy chưa xưng đế, xưng vương, chưa đặt quốc hiệu nhưng tam chúa đã chấm dứt ách đô hộ hơn 1.000 năm của phong kiến phương Bắc, mở ra nền độc lập tự chủ của dân tộc, đặt mối bang giao với các nước, thực hiện nhiều cải cách quan trọng cho đất nước, xứng đáng vạn cổ lưu danh, đời đời ghi nhớ.

Sau diễn văn khai mạc, đồng chí Nguyễn Tuấn Hải – Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã đã đánh trống khai hội Đền thờ Khúc Thừa Dụ năm 2025. Sau tiếng trống khai hội, các đại biểu, nhân dân và gia tộc họ Khúc trên khắp cả nước đã thành kính dâng hương tưởng niệm 1.118 năm ngày mất Tiên chúa Khúc Thừa Dụ.

Lễ hội Đền thờ Khúc Thừa Dụ năm 2025 được tổ chức trong 03 ngày, từ ngày 12 đến ngày 14/9 (tức ngày 21 – 23/7 âm lịch). Bên cạnh các nghi lễ tín ngưỡng tâm linh thì tại lễ hội năm nay, ở phần hội, nhiều hoạt động thể thao, văn hóa truyền thống được tổ chức trong suốt các ngày diễn ra lễ hội như: hội thi gói bánh chưng, thi đấu bóng chuyền hơi, cờ tướng, pháo đất, múa rối nước, đập niêu đất, nhảy bao bố, giao lưu văn nghệ…

Lễ hội là sự kiện văn hóa quan trọng, góp phần tôn vinh giá trị lịch sử, văn hoá Di tích Đền thờ Khúc Thừa Dụ; đồng thời khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giáo dục truyền thống yêu nước, lòng biết ơn sâu sắc đối với các bậc tiền nhân; và quảng bá tiềm năng du lịch, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương./.